IFRS 15 là gì? - Tất tần tật về IFRS 15 (Chuẩn mực doanh thu hợp đồng từ khách hàng) bạn muốn biết!

 

IFRS 15: Doanh thu hợp đồng từ khách hàng

 

Chuẩn mực IFRS 15 là nhằm cung cấp một mô hình ghi nhận doanh thu toàn diện cho tất cả các hợp đồng với khách hàng, góp phần cải thiện khả năng so sánh trong ngành, giữa các ngành trên thị trường vốn (thay thế cho IAS 18 và IAS 11).

 

Phạm vi áp dụng

Chuẩn mực áp dụng cho tất cả hợp đồng với khách hàng trừ những hợp đồng sau:

5 BƯỚC GHI NHẬN DOANH THU (IFRS 15)

 

1. Xác định hợp đồng với khách hàng theo IFRS 15

Hợp đồng được các bên tham gia chấp nhận và cam kết thực hiện

Quyền của mỗi bên liên quan đến hàng hóa hoặc dịch vụ được chuyển giao có thể được xác định

a. Các điều khoản thanh toán cho hàng hoá hoặc dịch vụ được chuyển giao có thể được xác định

b. Hợp đồng có tính chất thương mại

c. Có thể là doanh thu mà doanh nghiệp được hưởng để đổi lấy hàng hoá hoặc dịch vụ sẽ được thu thập.

 

2. Xác định nghĩa vụ thực hiện trong hợp đồng

Hạch toán riêng doanh thu từ các nghĩa vụ này nếu nghĩa vụ có thể xác định riêng biệt. Một hàng hóa, dịch vụ có thể được coi là riêng biệt nếu nó được bán hoặc có thể được bán một cách độc lập:

Công ty có thể thu được lợi ích từ mỗi loại hàng hóa, dịch vụ hoặc kết hợp chúng với nhau.

Hàng hóa hoặc dịch vụ không biến đổi/ tác động trọng yếu lẫn nhau.

Hàng hóa hoặc dịch vụ không phụ thuộc quá lớn lẫn nhau.

Nếu một nhóm hàng hoá có tính chất giống nhau, bản chất chuyển giao hàng hoá giống nhau thì tất cả được coi là một nghĩa vụ thực hiện duy nhất.

 

3. Xác định giá giao dịch

Giá giao dịch là giá trị mà doanh nghiệp dự kiến nhận được để chuyển giao hàng hoá, dịch vụ đã cam kết cho khách hàng, không bao gồm các khoản thu hộ cho bên thứ ba (ví dụ như thuế).

Một số yếu tố cần lưu ý để xác định được số tiền thanh toán hợp lý:

a. Sự xuất hiện của những khoản chi phí biến đổi: Chiết khấu, giảm giá, bồi hoàn, tín dụng, ưu đãi, thưởng hiệu suất, giá mua thay đổi,…

b. Sự xuất hiện của những khoản chi phí tài chính, ví dụ như lãi suất, lạm phát.

c. Sự xuất hiện của những khoản cho phép khách hàng mua chịu (credit sales) hoặc phát hành voucher, coupon để tạo động lực mua hàng cho khách.

Trong các tình huống mà giá trị thanh toán có thể biến đổi, giá giao dịch được ước tính hợp lý dựa trên giá trị dự kiến, rủi ro hoặc số tiền có khả năng nhận được cao nhất. Vì là ước tính nên cần phải cân nhắc cẩn thận, hợp lý, tránh dẫn đến tranh chấp.

Việc đưa ra quyết định được dựa trên kinh nghiệm đối với các loại nghĩa vụ thực hiện tương tự.

 

4. Phân bổ giá giao dịch để thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng

Khi một hợp đồng có nhiều nghĩa vụ thực hiện, doanh nghiệp sẽ phân bổ giá giao dịch cho các nghĩa vụ thực hiện trong hợp đồng bằng cách tham chiếu đến giá bán độc lập tương đối của họ.

Giá bán độc lập của hàng hoá, dịch vụ là giá khi hàng hóa hoặc dịch vụ được bán một cách riêng biệt.

 

5. Ghi nhận doanh thu khi doanh nghiệp thỏa mãn một nghĩa vụ thực hiện

 

Doanh thu được ghi nhận khi các nghĩa vụ về hàng hóa hoặc dịch vụ trong hợp đồng được chuyển giao hoặc cung cấp cho khách hàng.

Nghĩa vụ thực hiện hợp đồng có thể được coi là hoàn thành tại một thời điểm hoặc qua từng giai đoạn, được gọi là hợp đồng với nghĩa vụ thực hiện xác định theo thời gian

Nếu nghĩa vụ thực hiện theo thời gian → Doanh thu nên được ghi nhận và phân bổ theo thời gian

Nếu nghĩa vụ thực hiện tại 1 thời điểm → Doanh thu nên được ghi nhận tại thời điểm đó

 

Các loại giao dịch thường gặp

 

1. Bảo hành

Để hạch toán thì cần xác định bản chất của dịch vụ bảo hành có hình thành 1 nghĩa vụ thực hiện hợp đồng riêng biệt hay không:

   TH1: Không hình thành nghĩa vụ thực hiện hợp đồng riêng biệt. Ví dụ: nếu nghĩa vụ bảo hành là bắt buộc hoặc để đảm bảo cho sản phẩm vận hành. Khi đó dịch vụ bảo hành được trích lập dự phòng và hạch toán theo IAS 37.

   TH2: Có hình thành nghĩa vụ thực hiện hợp đồng riêng biệt. Cung cấp dịch vụ bảo hành đi kèm với bán sản phẩm thì sẽ phân bổ doanh thu cho việc bán sản phẩm và giá trị của gói bảo hành với mức giá riêng biệt. Khi đó công ty sẽ phải hạch toán doanh thu từ dịch vụ bảo hành này theo IFRS 15.

 

2. Phân biệt người ủy thác và đại lý

Khi doanh nghiệp gửi hàng hóa cho đại lý phân phối, đại lý sẽ bán hàng hóa và hưởng hoa hồng do doanh nghiệp trả dựa theo kết quả tiêu thụ của đại lý. Khi đó:

    Doanh nghiệp trực tiếp sản xuất được gọi là người ủy thác → Ghi nhận doanh thu từ lượng hàng hoá đại lý bán được.

    Bên trực tiếp bán sản phẩm được gọi là đại lý → Ghi nhận doanh thu từ hoa hồng được hưởng trên lượng hàng hoá bán được.

 

3. Thỏa thuận mua lại

Là dạng thoả thuận mà theo đó 1 bên bán hàng hoá, tài sản và cam kết hoặc có quyền chọn mua lại hàng hoá đã bán:

Công ty có nghĩa vụ mua lại hàng hóa, tài sản đã bán

Công ty có quyền để mua lại tài sản đã bán

Công ty phải mua lại tài sản nếu khách hàng yêu cầu

Tùy vào thoả thuận thuộc dạng nào mà chúng ta sẽ phải hạch toán theo các cách khác nhau:

Công ty vẫn nắm quyền kiểm soát hàng hóa. Không thỏa mãn điều kiện ghi nhận doanh thu → Bản chất là 1 khoản vay nên sẽ được hạch toán theo dạng “Lease”, (IFRS 16).

Nếu khách hàng không có động lực kinh tế trọng yếu để thực hiện quyền này: hợp đồng được hạch toán là doanh thu bán hàng với quyền trả lại.

Nếu khách hàng có động lực kinh tế trọng yếu để thực hiện quyền trả lại này, công ty hạch toán theo dạng “Lease” (IFRS 16).

 

4. Thỏa thuận gửi bán

Công ty có thể gửi hàng cho một bên khác để tiêu thụ sản phẩm. Bên nhận sẽ không có quyền kiểm soát sản phẩm tại thời điểm đó.        

Công ty vẫn sẽ kiểm soát số hàng cho đến khi hàng hóa được bán.

Công ty có thể yêu cầu lấy lại hàng hóa và chuyển cho bên khác.

Nhà phân phối không có nghĩa vụ phải thanh toán cho hàng hóa đó.

 

5. Bán hàng kèm quyền trả lại

Doanh thu cần được ghi nhận theo giá trị của số tiền công mà công ty kỳ vọng thu được cuối cùng sau khi thực hiện nghĩa vụ hợp đồng (sau khi tính ảnh hưởng của sản phẩm bị trả lại). Do vậy:

Nghĩa vụ nợ và khoản điều chỉnh doanh thu cần được ghi nhận dựa trên https://getcorp.edu.vn/tai-lieu/tom-tat-ifrs-15-doanh-thu-tu-hop-dong-voi-khach-hang

Tài sản và khoản điều chỉnh giá vốn cũng cần được ghi nhận để phản ánh quyền thu hồi sản phẩm từ khách hàng của công ty trong quá trình xử lý hàng bán trả lại.

 

Nắm trọn chuẩn mực IFRS 15 tại Get Corp - Khóa học IFRS Online hiệu quả và tận tâm!

 

Có gì trong khóa học IFRS 15 Tại Get Corp:

Chỉ với 499k cho một khóa học, Kéo dài tận nửa năm, học thỏa thích

Giảng viên từ Big 4 - Nhiều năm kinh nghiệm trong ngành

Học Online tùy thuộc vào thời gian rảnh của bạn, buổi tối rảnh rỗi lướt web học một ít, buồn ngủ tắt điện thoại đi và ngày sau lại học vẫn được,  Mọi ưu tiên đều dành cho bạn.

Trong quá trình học nếu có bất kỳ câu hỏi nào thắc mắc liên quan đến các vấn đề thực tiễn khi áp dụng  IFRS 15, bộ phận tư vấn Kế - Kiểm chuyên nghiệp đằng sau sẽ luôn hỗ trợ bạn.

Còn chần chờ gì nữa Khám phá ngay thôi!